Osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, prowadzą ją pod swoim nazwiskiem. Majątek ich firmy jest jednocześnie ich własnym majątkiem, gdyż firma taka nie posiada odrębnej od właściciela osobowości prawnej. Formalnie, działalność taka nie może zmienić właściciela. Co dzieje się więc w przypadku, gdy właściciel jednoosobowej działalności gospodarczej umiera? Jak wygląda proces dziedziczenie jednoosobowej działalności gospodarczej? Nie wszystko podlega dziedziczeniu O ile przysługujące przedsiębiorcy prawa mogą być dziedziczone przez spadkobierców, o tyle nie istnieje możliwość odziedziczenia całości takiej działalności. W świetle prawa nie można bowiem odziedziczyć:
  • nazwy firmy, którą jest imię i nazwisko nieżyjącego właściciela,
  • numeru NIP,
  • koncesji, licencji i zezwoleń.
Dziedziczenie jednoosobowej działalności w praktyce W praktyce dziedziczenie jednoosobowej działalności gospodarczej może wyglądać dwojako w zależności od tego czy właściciel pozostawił testament czy też nie. Prawo zezwala w pełni dysponować właścicielowi firmy swoim majątkiem w związku z tym dalsze jego losy potoczą się zgodnie z zapisami w testamencie.   Najbardziej korzystnym rozwiązaniem dla zachowania sprawnego funkcjonowania przedsiębiorstwa w przypadku śmierci właściciela jest przekazanie przedsiębiorstwa jednej osobie. W tym celu w testamencie powinien zostać zawarty tzw. zapis windykacyjny. Umożliwia on zapisanie konkretnego przedmiotu spadku wyznaczonej osobie. Jeżeli jednak właściciel nie decyduje się na umieszczenie zapisu windykacyjnego wówczas może wyznaczyć spadkobierców wraz z przypadającymi im częściami majątku. Z kwestii formalnych, zawarcie zapisu windykacyjnego w testamencie skuteczne jest tylko i wyłącznie wtedy, gdy testament sporządzany jest w formie aktu notarialnego. Osoba, która dziedziczy przedsiębiorstwo, dziedziczy tak naprawdę tylko jego majątek. By przedsiębiorstwo mogło nadal funkcjonować, spadkobierca musi założyć własną działalność. Brak testamentu a dziedziczenie jednoosobowej działalności gospodarczej   Jeśli właściciel nie pozostawi testamentu zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego a dziedziczenie odbywa się na zasadach ogólnych. Wówczas majątek dziedziczy najbliższa rodzina, co najczęściej oznacza, że taki majątek zostaje rozbity. Z uwagi na to, że postępowania spadkowe toczą się długi czas istnieje ryzyko, że przedsiębiorstwo przestanie funkcjonować.   Wówczas, wygasają np. zawarte umowy z pracownikami, rozwiązywane są umowy leasingowe czy kredytowe. Może się więc okazać, że spadkobiercy oprócz majątku, odziedziczą również długi - zaciągnięte jeszcze podczas funkcjonowania firmy, oraz powstałe w wyniku śmierci jej właściciela. Zobacz też:
Kwestionariusz osobowy pracownika wynagrodzenie netto brutto
Jednoosobowa działalność gospodarcza w spadku a prawa spadkobiercy   Niezależnie od sposobu przekazania działalności gospodarczej w spadku, spadkobierca ma prawo:
  • przyjąć spadek wprost (co m.in. skutkuje odpowiedzialnością za długi spadkodawcy całym swoim majątkiem),
  • przyjąć spadek z tzw. dobrodziejstwem inwentarza (odpowiedzialność za długi jedynie do wartości spadku),
  • odrzucić spadek (w rezultacie zostanie “przerzucony” na kolejne pokolenie, np. dzieci spadkobierców).
  Na decyzję o odrzuceniu spadku lub przyjęciu go z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ma 6 miesięcy liczone od dnia śmierci spadkodawcy lub otwarcia testamentu. Decydując się na tego rodzaju rozwiązanie powinien po upływie wspomnianego okresu złożyć stosowne oświadczenie u notariusza lub przed właściwym sądem. Jeżeli ustawowy termin minął, a spadkobierca nie złożył żadnego oświadczenia wówczas przyjmuje się, że wyraził zgodę na przyjęcie spadku wraz z ewentualnymi długami spadkodawcy (wprost).  

Zainteresował Cię temat artykułu? Dowiedz się, jak wygląda egzekucja długu spadkobiercy ze skadku!