Umowa przez SMS - czy to możliwe?
Do czasu wejścia w życie ustawy o prawach konsumenta zawieranie umów przez telefon nie było dla konsumentów niczym nowym ani dziwnym. Nowa ustawa konsumencka zakłada jednak, że konsument powinien mieć możliwość zapoznania się z tekstem umowy, dlatego też zawieranie jej na odległość jest skuteczne jedynie po spełnieniu pewnych warunków. Czy dotyczy to także stosunkowo nowego sposobu, jakim jest umowa przez SMS? Umowa przez SMS - czy można ją zawrzeć?
W kontekście umowy przez SMS szczególnie ważny jest art. 20 ust. 2 ustawy o prawach konsumenta. Mówi on, że: | Art. 20. 2 Jeżeli przedsiębiorca proponuje konsumentowi zawarcie umowy przez telefon, ma obowiązek potwierdzić treść proponowanej umowy utrwaloną na papierze lub innym trwałym nośniku. Oświadczenie konsumenta o zawarciu umowy jest skuteczne, jeżeli zostało utrwalone na papierze lub innym trwałym nośniku po otrzymaniu potwierdzenia od przedsiębiorcy. |
Żeby umowa zawarta przez SMS była ważna, należy utrwalić jej treść na trwałym nośniku. Art. 4 definiuje to pojęcie: | Art. 4 (...) materiał lub narzędzie umożliwiające konsumentowi lub przedsiębiorcy przechowywanie informacji kierowanych osobiście do niego, w sposób umożliwiający dostęp do informacji w przyszłości przez czas odpowiedni do celów, jakim te informacje służą, i które pozwalają na odtworzenie przechowywanych informacji w niezmienionej postaci. |
Jak wynika więc z przytoczonego przepisu, cechą trwałego nośnika jest możliwość zapisania i odtwarzania na nim danych. Art. 4 uszczegóławia pkt 23 preambuły do dyrektywy 2011/83/UE, której implementację stanowi ustawa o prawach konsumenta. Nośniki to w szczególności papier, pamięć USB, płyty CD-ROM, DVD, karty pamięci lub dyski twarde komputerów oraz poczta elektroniczna. Według dyrektywy główną funkcją nośnika jest umożliwienie konsumentowi przechowywania informacji tak długo, jak jest to dla niego konieczne w celu ochrony swoich interesów wynikających ze stosunków łączących go z przedsiębiorcą. Umowa przez SMS a UOKiK i UKE
Przytoczone przepisy mogą wzbudzić wątpliwości co do tego, czy przedsiębiorca może zawrzeć umowę przez SMS. W tej kwestii opinię wydały także UOKiK i UKE. Według nich SMS może być trwałym nośnikiem jedynie, gdy: - będzie umożliwiał przechowywanie informacji kierowanych do konsumenta osobiście;
- konsument będzie miał dostęp do informacji także w przyszłości;
- dostęp w przyszłości będzie zagwarantowany na okres, który będzie odpowiedni do celów, jakim informacje służą i pozwoli na odtworzenie przechowywanych danych w niezmienionym formacie.
Jedynie w przypadku, gdy SMS spełni powyższe kryteria, może zostać uznany za trwały nośnik tak, jak to podaje ustawa o prawach konsumenta. Mimo że zarówno UOKiK, jak i UKE podkreślają we wspólnym stanowisku dotyczącym relacji ustaw Prawo telekomunikacyjne i o prawach konsumenta, wydane przez Urząd Komunikacji Elektronicznej oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, dnia 10.12.2014 r., że umowa zawarta przez wiadomość tekstową nie wiąże stron, to pojawiają się różne interpretacje tych aktów prawnych. Co powinna zawierać wiadomość?
Jeżeli uznamy SMS za trwały nośnik informacji, warto zastanowić się, czy zmieszczą się w nim wszystkie konieczne informacje. Art. 19 ustawy konsumenckiej zezwala na pewne ograniczenia, jeśli chodzi o informacje, które przedsiębiorca musi przekazać konsumentowi: | Art. 19 Jeżeli właściwości techniczne użytego środka porozumiewania się na odległość ograniczają rozmiar możliwych do przekazania informacji lub czas na ich przedstawienie, przedsiębiorca ma obowiązek przekazać konsumentowi przed zawarciem umowy: 1) główne cechy świadczenia, 2) oznaczenie przedsiębiorcy, 3) łącznej cenie lub wynagrodzeniu, 4) prawie odstąpienia od umowy, 5) czasie trwania umowy, a jeżeli umowa została zawarta na czas nieoznaczony – sposobie i przesłankach jej wypowiedzenia. |
Przedsiębiorca ma obowiązek przekazania konsumentowi wszystkich danych przewidzianych przepisami prawa. Nie zawsze zmieszczą się one w krótkiej wiadomości tekstowej - w takim przypadku przedsiębiorca powinien odesłać klienta do regulaminu, który znajduje się na stronie internetowej lub przesłać mu odpowiednie dokumenty. Jak zatem widać, umowa przez SMS jest jak najbardziej możliwa i wiąże strony, jednak konieczne jest przekazanie konsumentowi wszystkich informacji w formie trwałej. Wynika to z faktu, że umowa zawierana na odległość wymaga namysłu ze strony klienta, a jego zgoda powinna być wyrażona jasno. Czas, który jest niezbędny na przesłanie konsumentowi dokumentów, pozwoli na zrealizowanie tych dwóch celów. Zobacz też:
> Rozwiązanie umowy zlecenia
